احداث نیروگاه خورشیدی یک سرمایه‌گذاری بلندمدت و سودآور است، اما انتخاب زمین مناسب تأثیر مستقیمی بر بازدهی نیروگاه، هزینه‌های اجرایی و میزان تولید انرژی دارد. در این مقاله، تمامی معیارهای لازم برای انتخاب زمین مناسب جهت احداث نیروگاه خورشیدی را بررسی می‌کنیم.

۱. اهمیت انتخاب زمین مناسب برای نیروگاه خورشیدی

زمین مناسب برای نیروگاه خورشیدی باید شرایطی را فراهم کند که پنل‌های خورشیدی بیشترین میزان انرژی را جذب کنند و هزینه‌های نصب و نگهداری در حداقل ممکن باشد. انتخاب زمین نامناسب می‌تواند موجب کاهش بازدهی نیروگاه، افزایش هزینه‌های ساخت و حتی مشکلات حقوقی شود. بنابراین، قبل از هر اقدامی باید بررسی‌های دقیق انجام داد.

—

۲. موقعیت جغرافیایی و میزان تابش خورشیدی

یکی از مهم‌ترین عوامل در انتخاب زمین، میزان دریافت نور خورشید در آن منطقه است. مناطقی که ساعات تابش خورشیدی بالاتری دارند، تولید انرژی بیشتری خواهند داشت.

✔ میانگین تابش خورشیدی ایده‌آل: بیشتر از ۴.۵ تا ۵.۵ کیلووات‌ساعت بر مترمربع در روز

✔ عرض جغرافیایی مناسب: مناطق ۲۵ تا ۳۵ درجه شمالی به دلیل دریافت نور مستقیم خورشید، بازدهی بالاتری دارند.

مناطق مستعد احداث نیروگاه خورشیدی در ایران

✅ استان‌های جنوبی و مرکزی ایران به دلیل تابش مناسب خورشید، بهترین گزینه برای احداث نیروگاه خورشیدی هستند:

کرمان، یزد، اصفهان، فارس، سمنان، خراسان جنوبی، هرمزگان، سیستان و بلوچستان

نکته: برخی مناطق کوهستانی و مرطوب مانند شمال ایران به دلیل تابش کم و وجود ابرهای زیاد، گزینه مناسبی برای نیروگاه خورشیدی نیستند.

—

۳. مساحت موردنیاز برای احداث نیروگاه خورشیدی

✔ زمین موردنیاز برای هر مگاوات نیروگاه خورشیدی: بین ۱.۵ تا ۲ هکتار (۱۵,۰۰۰ تا ۲۰,۰۰۰ مترمربع)

✔ ابعاد زمین: بهتر است زمین دارای شکل مستطیلی و عرض حداقل ۵۰ متر باشد تا چیدمان پنل‌ها بهینه باشد.

✔ زمین‌های شیب‌دار: اگر زمین دارای شیب باشد، بهتر است شیب آن به سمت جنوب باشد تا پنل‌ها بیشترین نور خورشید را دریافت کنند.

مثال: برای احداث یک نیروگاه ۵ مگاواتی، به حدود ۷.۵ تا ۱۰ هکتار زمین نیاز است.

—

۴. ویژگی‌های فیزیکی زمین مناسب

✔ عدم وجود موانع سایه‌افکن: ساختمان‌های بلند، کوه‌ها یا درختان نباید در اطراف زمین قرار داشته باشند، زیرا سایه می‌تواند تولید برق را کاهش دهد.

✔ کیفیت خاک: خاک زمین باید استحکام کافی برای نصب سازه‌های فلزی و پنل‌های خورشیدی را داشته باشد. زمین‌های سنگی یا باتلاقی هزینه‌های ساخت را افزایش می‌دهند.

✔ آب‌های زیرزمینی: زمین نباید در منطقه‌ای باشد که سطح آب زیرزمینی آن بالا باشد، زیرا ممکن است باعث خوردگی سازه‌ها و تجهیزات برقی شود.

✔ زمین بدون فرسایش: زمین نباید مستعد رانش، سیلاب یا فرسایش شدید باشد.

—

۵. دسترسی به زیرساخت‌های شبکه برق و حمل‌ونقل

✔ فاصله از خطوط انتقال برق: زمین باید حداکثر ۵ کیلومتر با خطوط برق فشار متوسط یا فشار قوی فاصله داشته باشد. فاصله بیشتر باعث افزایش هزینه‌های اتصال به شبکه می‌شود.

✔ دسترسی به جاده‌های حمل‌ونقل: مسیرهای حمل‌ونقل باید امکان ورود ماشین‌آلات سنگین و تجهیزات خورشیدی را داشته باشند.

✔ نزدیکی به مراکز توزیع برق: هرچه زمین نزدیک‌تر به ایستگاه‌های برق باشد، هزینه‌های اجرایی کمتر خواهد بود.

—

۶. شرایط آب‌وهوایی و اقلیمی

✔ سرعت باد: در مناطقی که سرعت باد از ۵۰ کیلومتر بر ساعت بیشتر باشد، استحکام سازه‌های خورشیدی باید تقویت شود، که این کار هزینه‌های ساخت را افزایش می‌دهد.

✔ وجود گردوغبار: در مناطقی مانند کرمان و سیستان که طوفان‌های گردوغبار شدید وجود دارد، راندمان پنل‌ها ممکن است کاهش یابد.

✔ دمای محیط: پنل‌های خورشیدی در دماهای بالاتر از ۴۵ درجه سانتی‌گراد افت راندمان دارند. بنابراین، مناطق خیلی گرم نیاز به سیستم خنک‌کننده طبیعی یا تهویه مناسب دارند.

—

۷. وضعیت حقوقی و مالکیت زمین

✔ کاربری زمین: زمین باید دارای کاربری صنعتی یا کشاورزی تغییر کاربری‌یافته باشد. زمین‌های مسکونی و جنگلی برای احداث نیروگاه مناسب نیستند.

✔ عدم معارض: زمین نباید دارای مشکلات حقوقی، مالکیت چندگانه یا اختلافات مرزی باشد.

✔ مجوزهای لازم:

۱. مجوز از اداره منابع طبیعی (در صورت دولتی بودن زمین)

۲. مجوز از شرکت توزیع برق منطقه‌ای

۳. تغییر کاربری زمین از جهاد کشاورزی (در صورت نیاز)

—

۸. هزینه خرید یا اجاره زمین برای نیروگاه خورشیدی

✔ خرید زمین: قیمت زمین بسته به موقعیت جغرافیایی و زیرساخت‌های آن متفاوت است. در برخی استان‌های ایران، قیمت زمین‌های صنعتی یا کشاورزی بین ۵۰۰ هزار تا ۵ میلیون تومان برای هر مترمربع متغیر است.

✔ اجاره زمین: برخی سرمایه‌گذاران زمین‌های مناسب را برای ۲۰ تا ۲۵ سال اجاره می‌کنند که هزینه‌های اولیه را کاهش می‌دهد.

—

۹. مراحل بررسی زمین قبل از خرید یا اجاره

✅ ۱. استعلام میزان تابش منطقه از طریق سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر (ساتبا)

✅ ۲. بررسی وضعیت مالکیت زمین از طریق اداره ثبت اسناد و املاک

✅ ۳. بررسی فاصله از شبکه برق و جاده‌های دسترسی

✅ ۴. انجام تست خاک برای استحکام فونداسیون پنل‌ها

✅ ۵. دریافت مجوزهای لازم از نهادهای دولتی

—

 چگونه بهترین زمین را برای نیروگاه خورشیدی انتخاب کنیم؟

🔹 زمین مناسب برای نیروگاه خورشیدی باید دارای تابش مناسب، دسترسی به شبکه برق، مساحت کافی و شرایط فیزیکی مناسب باشد.

🔹 مناطقی مانند یزد، کرمان، سمنان، اصفهان و خراسان جنوبی بهترین مناطق برای سرمایه‌گذاری در این صنعت هستند.

🔹 بررسی حقوقی و دریافت مجوزهای لازم قبل از خرید یا اجاره زمین ضروری است.

💡 شرکت آروین انرژی جاوید با تیمی متخصص، آماده ارائه مشاوره و خدمات احداث نیروگاه‌های خورشیدی است.

📞 برای مشاوره رایگان در انتخاب زمین و برآورد هزینه‌های احداث نیروگاه خورشیدی، با ما تماس بگیرید!